Onderzoek
In de afgelopen jaren zijn diverse onderzoeken naar EU-Schoolfruit en een schoolfruitbeleid uitgevoerd. Lees hier de belangrijkste punten van de evaluaties en studies.
Procesevaluatie 2023-2024
In het schooljaar 2023-2024 hebben 2.897 schoolvestigingen deelgenomen aan het EU-Schoolfruit- en groenteprogramma. Na afloop van de 20 weken gratis fruit en groente is het programma geëvalueerd door Right Marktonderzoek. 2.124 scholen hebben deelgenomen aan het onderzoek.
Algemene beoordeling
Bijna alle scholen zijn (heel) positief over EU-Schoolfruit (92%). Gemiddeld krijgt het programma een rapportcijfer van een 7,9.
Scholen zijn het meest positief:
- dat kinderen kennismaken met (verschillende soorten) groente en fruit en
- dat kinderen het groente en fruit gratis krijgen
- dat het programma gezond eten (aandacht voor en bewustwording van) stimuleert.
Communicatie
De wekelijkse digitale EU-Schoolfruit nieuwsbrief is door 97% van de scholen ontvangen en beoordeeld met een 7,9. Ook hebben de meeste scholen andere leerkrachten en/of de directeur gewezen op de informatie in de nieuwsbrief (93%). In totaal heeft 78% van de scholen ouders gewezen op de nieuwsbrief voor ouders.
Biologisch groente en fruit
Dit jaar hebben scholen voor het eerst een aantal keer biologisch groente en fruit ontvangen. 85% van de scholen vindt dit een goed idee. Ongeveer twee derde wil in de toekomst meer biologische producten ontvangen.
Klasse II groente en fruit
Voor het derde jaar hebben de scholen een aantal keer groente en fruit ontvangen met een cosmetische afwijking (klasse II). 83% van de scholen is van mening dat het goed is dat dit soort groente en fruit wordt aangeboden.
Schoolfruitbeleid
Ook is aan scholen gevraagd of ze een beleid hebben over het meenemen van fruit en groente, buiten de periode dat er schoolfruit en -groente geleverd wordt.
In totaal heeft 58% van de scholen vaste groente- en fruitdagen op school ingesteld; ongeveer de helft blijft dit voortzetten na EU-Schoolfruit. Bijna de helft van de scholen die vaste groente- en fruitdagen hebben ingesteld, hebben dit ingesteld voor 5 schooldagen in de week. Nog eens 28% en 8% van de scholen hebben respectievelijk 3 en 4 vaste groente- en fruitdagen per week.
Lesportaal Chef!
Met een rapportcijfer van een 7,7 zijn scholen over het algemeen tevreden over de Startlessen EU-Schoolfruit. Daarnaast worden de korte lesactiviteiten door scholen gemiddeld met een 7,6 beoordeeld.
Zelf fruit en groente meenemen naar school
Ongeveer tweederde van de scholen (68%) heeft het idee dat kinderen (en ouders) door het EU-Schoolfruit- en groenteprogramma gestimuleerd worden om naast de (vaste) fruitdagen zelf groente en/of fruit mee te nemen naar school.
Omnibusonderzoek van DUO 2024
In de periode mei tot juni 2024 heeft het DUO Omnibusonderzoek plaatsgevonden. Bij dit onderzoek zijn vragen over vaste groente- en fruitdagen voorgelegd aan 300 schoolleiders. Uit het onderzoek blijkt dat:
- De helft van de scholen gedurende het gehele schooljaar één of meerdere vaste groente- en fruitdagen heeft.
- De helft van deze groep scholen alle dagen van de week groente- en fruitdagen heeft.
- Een derde (34%) van de scholen geen vaste groente- en fruitdagen heeft.
De belangrijkste reden* (75%) dat scholen geen vaste groente- en fruitdagen hebben is, dat leerlingen zelf hun fruit en groente meenemen. Daarnaast ziet 42% van deze groep het als een verantwoordelijkheid van de ouders/verzorgers.
*meerdere antwoorden mogelijk
Trends
De belangrijkste verschuivingen ten opzichte van het DUO Omnibusonderzoek in november 2022 zijn:
- Er is een toename te zien in het aantal scholen dat gedurende het gehele schooljaar één of meerdere vaste groente- en fruitdagen heeft, van 46% in november 2022 naar 50% in mei-juni 2024.
- Ook het aantal scholen met 5 vaste groente- en fruitdagen is gestegen, van 39% in november 2022 naar 50% in mei-juni 2024. Er is met name een verschuiving te zien bij scholen die eerder 3 vaste groente- en fruitdagen hadden, zij lijken het aantal dagen verhoogd te hebben naar 5 vaste groente- en fruitdagen (31% in november 2022 naar 18% in mei-juni 2024).
- Van de helft van de scholen die geen vaste groente- en fruitdagen hebben, nemen bij 75% van de scholen de leerlingen uit zichzelf al meerdere dagen in de week fruit en groente mee. Ook hier lijkt het eten van groente en fruit dus al de gewoonte! In november 2022 lag dit percentage nog op 66%.
- Van de ondervraagde scholen heeft 40% dit schooljaar deelgenomen aan EU-Schoolfruit. In november 2022 lag dit percentage iets lager, op 36%. Ook hier is dus een lichte stijging te zien.
Procesevaluatie 2022-2023
In het schooljaar 2022-2023 hebben 2.416 schoolvestigingen deelgenomen aan het EU-Schoolfruit- en groenteprogramma. Na afloop van de 20 weken gratis fruit en groente is het programma geëvalueerd door Right Marktonderzoek. 1500 scholen hebben deelgenomen aan het onderzoek.
Algemene beoordeling
Bijna alle scholen zijn (heel) positief over EU-Schoolfruit (99%). Bijna de helft van de scholen (49%) geeft een 9 of hoger. Gemiddeld krijgt het programma een rapportcijfer van een 8,5.
Scholen zijn het meest positief:
- dat kinderen kennismaken met (verschillende soorten) groente en fruit en
- dat het programma gezond eten (aandacht voor en bewustwording van) stimuleert.
Communicatie
De wekelijkse digitale EU-Schoolfruit nieuwsbrief is door 98% van de scholen ontvangen en beoordeeld met een 8,0. De verschillende onderdelen van de website van EU-Schoolfruit en het registratiesysteem zijn tussen een 8,4 en 8,6 beoordeeld.
Klasse II groente en fruit
Voor het tweede jaar hebben de scholen een aantal keer groente en fruit ontvangen met een cosmetische afwijking (klasse II). 86% van de scholen is van mening dat het goed is dat dit soort groente en fruit wordt aangeboden.
Lesportaal Chef!
Met een rapportcijfer van een 7,8 zijn scholen over het algemeen tevreden over de Startlessen EU-Schoolfruit. Daarnaast worden de korte lesactiviteiten door scholen gemiddeld met een 7,8 beoordeeld.
Schoolfruitbeleid
Ook is aan scholen gevraagd of ze een beleid hebben over het meenemen van fruit en groente, buiten de periode dat er schoolfruit en -groente geleverd wordt.
Ongeveer de helft van de scholen (46%) had al vaste groente- en fruitdagen ingesteld en blijft dit voortzetten. 9% van de scholen heeft afgelopen jaar vaste groente- en fruitdagen ingesteld. Nog eens 31% van de scholen stimuleert de kinderen om fruit en groente mee te nemen, maar verplicht dit niet.
Zelf fruit en groente meenemen naar school
Ongeveer driekwart van de scholen heeft het idee dat kinderen (en ouders) door het EU-Schoolfruit- en groenteprogramma gestimuleerd worden om naast de (vaste) fruitdagen zelf groente en/of fruit mee te nemen naar school.
Aankomend schooljaar
In totaal hoopt 93% van de scholen uit de enquête volgend schooljaar weer te mogen deelnemen.
Procesevaluatie 2020-2021
Ruim 3000 scholen hebben in het schooljaar 2020-2021 deelgenomen aan het EU-Schoolfruit- en groenteprogramma. Na afloop van de (bijna) 20 weken gratis fruit en groente werd het programma geëvalueerd door Right Marktonderzoek. Bijna alle scholen zijn (heel) positief over het programma (99%).
Algemeen
- Bijna alle scholen zijn (heel) positief over het EU-Schoolfruitprogramma (99%). Scholen zijn positief over:
- het kennismaken met verschillende (nieuwe) soorten fruit;
- dat het programma gezond eten stimuleert;
- dat kinderen van ouders die het financieel minder breed hebben op deze manier ook verschillende soorten groente en fruit ervaren.
- 97% van de scholen is (zeer) tevreden over de informatie die wordt gedeeld over het EU-Schoolfruitprogramma. De nieuwsbrief wordt met een 8,1 beoordeeld.
Lesportaal Chef!
- Bijna de helft van de scholen heeft een account aangemaakt op het lesportaal Chef! Nog eens 20% wil dit nog gaan doen.
- Van de scholen die een account op Chef! hebben aangemaakt heeft 89% van de scholen gebruikgemaakt van de Startlessen EU-Schoolfruit.
- De Startlessen worden gemiddeld met een rapportcijfer 7,6 beoordeeld.
Fruit- en groentebeleid
- Voorafgaand aan het EU-Schoolfruitprogramma hadden veel scholen (87%) al een beleid voor het eten van fruit en groente op school.
- Na afloop heeft bijna de helft van de scholen vaste fruit- en groentedagen ingesteld (48%). De meeste scholen (83%) laten de ouders fruit en groente meegeven. Nog eens 37% stimuleert het meenemen van fruit en groente.
Effectmeting 2018-2019
O.a. Wageningen University & Research heeft onderzoek uitgevoerd naar het effect van EU-Schoolfruit op zichzelf en in combinatie met Smaaklessen op de groente- en fruitconsumptie en kennis over gezonde voeding bij kinderen. Het onderzoek is uitgevoerd onder 1460 kinderen uit groep 6 en 7.
Studiepopulatie
- 15 scholen die meededen aan EU-Schoolfruit én Smaaklessen
- 12 scholen die meededen aan EU-Schoolfruit
- 10 scholen zonder voedseleducatie (controlegroep)
Met behulp van een vragenlijst werden de volgende aspecten gemeten:
- kennis over voeding
- groente- en fruitconsumptie
Resultaten
- Smaaklessen blijkt opnieuw effectief in het verhogen van kennis over gezonde voeding.
- EU-Schoolfruit draagt bij aan een verhoging van de groente- en fruitconsumptie bij kinderen op scholen waar nog geen voedingsbeleid is.
- EU-Schoolfruit en Smaaklessen stimuleren de groente- en fruitconsumptie vooral bij kinderen die thuis minder gestimuleerd worden om gezond te eten.
Meer info
Schoolfruitbeleid 2017-2019
Wageningen University & Research heeft onderzoek gedaan naar hoe het eten van groente en fruit tijdens het 10-uurtje (de ochtendpauze) een gewoonte kan worden voor alle kinderen, ouders en scholen. Het onderzoek is uitgevoerd onder 569 kinderen uit groep 3 t/m 5 van 9 basisscholen.
Resultaten
Uit dit onderzoek blijkt dat op scholen die vijf vaste groente- en fruitdagen hebben ruim 2x zoveel groente en fruit wordt gegeten als op scholen zonder beleid (130 vs 60 gram).
De meeste ouders vonden het vijf -dagen-beleid zinvol, stimulerend en plezierig. Niet vervelend en overdreven.
Conclusie
Zowel een 5-dagen beleid als een gevulde groente- en fruitschaal in de klas leveren een substantiële bijdrage aan de groente- en fruitconsumptie van kinderen. Een beleid met vijf groente- en fruitdagen lijkt, op dit moment, de meest haalbare strategie voor implementatie op de basisschool. Hierbij hebben zowel ouders als scholen een duidelijke rol bij het aanleren van gezonde eetgewoontes bij kinderen.
Meer info
Omnibusonderzoek van DUO 2021
In de periode van 17 t/m 31 mei 2021 heeft het Omnubisonderzoek van DUO plaatsgevonden. Bij dit onderzoek zijn vragen over vaste groente- en fruitdagen gesteld aan 400 schoolleiders. Uit dit onderzoek blijkt dat:
- 97% van de schoolleiders kent het EU-Schoolfruit- en groenteprogramma.
- Op 63% van de scholen zijn één of meerdere vaste groente- en fruitdagen.
- Op 23% van de scholen zijn vaste groente- en fruitdagen.
- Bij 91% van de scholen wordt de groente en het fruit meegegeven door ouders.5% zorgt zelf voor groente en fruit middels een contract met een (lokale) leverancier.
Procesevaluatie 5 jaar EU-Schoolfruit (2011-2016)
Om inzicht te krijgen in het langdurige effect van deelname aan het EU-Schoolfruitprogramma is er in januari 2017 door Right Marktonderzoek een online onderzoek uitgevoerd onder scholen die in de schooljaren 2011-2012 tot en met 2015-2016 aan het programma hebben deelgenomen.
Het percentage scholen dat voorafgaand aan EU-Schoolfruit al een beleid had ten aanzien van gezonde voeding, is in de laatste 5 jaar duidelijk toegenomen. In 2011-2012 gaf 47% aan zelf al een beleid te hebben, 4 jaar later is dit 88%.
Het beleid kan op verschillende manieren tot uiting komen, zoals deelname aan SchoolGruiten, het zijn van een Gezonde School, het hebben van fruitdagen in het algemeen, het stimuleren van het eten van groenten en fruit (zonder verplichting) ofwel een verplichting ten aanzien van gezonde voeding.
Ook geven verschillende scholen aan deel te nemen aan lesprogramma’s zoals ‘Weet wat je eet’, DOiT en Lekker Fit! Eigen initiatieven van scholen zijn in de laatste jaren toegenomen. In 2012-2013 en 2013-2014 gaf nog circa een tiende deel aan zelf niet op een andere wijze aandacht te besteden aan het eten van groenten en fruit, in de daarop volgende jaren ligt dit op slechts 1%.
Van de scholen ziet 84% een toename in de mate waarin leerlingen zelf groenten/fruit meenemen naar school. Ook zegt 91% van de leerkrachten dat de kennis van leerlingen over verschillende fruit- en groentensoorten sterk toegenomen is en ziet 89% van de leerkrachten dat leerlingen zich bewuster zijn van het belang van gezonde voeding.
Van de scholen die hebben deelgenomen aan het déjà-vu onderzoek zegt 81% dat het EU-Schoolfruitprogramma blijvend effect heeft op de groenten- en fruitconsumptie van leerlingen.
